હરીશ શાહ ~ ઝાડથી કાગળ સુધી & કેવા ઢાળ મળે * Harish Shah

🥀🥀

*વસવસો*

ઝાડથી કાગળ સુધીનો વસવસો,
બિંબથી દર્પણ સુધીનો વસવસો,

છળ હવે કોઠે પડે છે, જિંદગી!
અશ્રુથી અંજળ સુધીનો વસવસો.

વેદના ચાહો ગણીને પોતકી,
આંખથી વાદળ સુધીનો વસવસો.

ચાહવાના માપદંડો શોધજો,
સાથથી મૃગજળ સુધીનો વસવસો.

રંગ કેવા જો ઘણા બદલાય છે,
વાતથી વર્તન સુધીનો વસવસો.

કર પ્રતિષ્ઠા પ્રાણની અંતે હવે,
પર્વથી પથ્થર સુધીનો વસવસો.

વીલ કરતા વૃદ્ધની હાલત જુઓ,
ત્યારથી તર્પણ સુધીનો વસવસો.

પૂછશો ના બંધ એ બારી વિશે,
સાનથી સમજણ સુધીનો વસવસો.

બંધ મુઠ્ઠી ખોલવી પડશે હવે,
રાખથી અટકળ વિશેનો વસવસો.

~ હરીશ શાહ

વસવસા વિશેની આ ગઝલના દરેક શેરમાં બે છેડા વચ્ચે માણસની આખી જિંદગી સમાઈ જાય છે. કદાચ એક એક શ્વાસને ટકોરા મારતી આ ગઝલ જો વિચારવા ન પ્રેરે તો પોતાના વિશે વિચારવું !  તમે ‘આંખથી વાદળ’ જુઓ કે ‘સાનથી સમજણ’ વિશે વિચારો ! થોડા શબ્દોમાં કવિ કેટલું બધું કહી જાય છે ! અને અહીં ચરમ સીમા વર્તાય છે

‘વીલ કરતા વૃદ્ધની હાલત જુઓ, ત્યારથી તર્પણ સુધીનો વસવસો….’

🥀🥀

સોનેટ * શાર્દૂલવિક્રિડિત

*પુષ્પો ખરે આભથી*

કેવા ઢાળ  મળે મને સતત આ, કેમે કરી પ્હોંચવું,
એનું નામ હશે  કદાચ અઘરૂં, જાતે  ચઢી ખેડવું,
આવી સંધિ સમી ઘડી સમયની, તે મંથનો પૂછતાં,
મારા પૂર્ણ થતાં જતાં કથન તો, બંધો થકી  છૂટતાં.

જેનાં હાલ મળે કહે સ્મરણને, પોતે થજો સારથિ,
કેવાં જાણતલો મળે મરણને, રાખે વ્યથા જાગતી.
સંજોગો ધબકી રહ્યાં હ્રદયનાં, વાણી થકી બોલતાં,
વિશ્વાસે શર તાકિયું ચરણમાં, જાણી કરી રોકતાં.

આગંતુક વળી મળે પ્રથમ એ, લાવે ઘણી ધારણાં,
ખાળું હું વળતાં જતાં ઘર ભણી, વાસ્યાં જુઓ બારણાં.
ભારે ને વરવાં બને જગતનાં, પ્રશ્નો બધાં આપણાં,
બાળે આખર જાતને કરમ એ, કર્તા બની તાપણાં.

માન્યા છે સ્વજનો મળ્યાં સફરમાં, છો ના મળે નામથી,
સાથે જીવનમાં રહે હરખથી, પુષ્પો ખરે આભથી.

~ હરીશ શાહ

સરળ શબ્દોમાં છંદોબદ્ધ રચના ભાગ્યે જ મળે છે, બાકી આવી રચનાઓમાં હવે ભુલાઈ ચૂકેલા શબ્દોની એવી રંગોળી મળે કે આજની પેઢી એને સમજવાની તકલીફ ન જ લે. જ્યારે અહીં શાર્દૂલવિક્રિડિત છંદમાં લોકોને સમજાય એવી આજની ભાષામાં સોનેટ રચાયું છે એ સરસ વાત છે.